Gabonak mehatxu beltza izaten dira zure sakelarentzat: apaingarriak edonon, otordu pantagruelikoak, opari bihurtzen diren desio-zerrenda amaigabeak eta bete nahi zenituzkeen gutizia pila bat. Kontsumobide-Kontsumoko Euskal Institutuak zazpi aholku oparitzen dizkizu, arduraz eta segurtasunez kontsumitu dezazun eta egun hauetan zentzuz joka dezazun, gehiegikeriak egin gabe.
1. Dirua gastatzen itsutu baino lehen, egin aurrekontu bat. Konparatu prezioak eta, ahal baduzu, tartekatu erosketak, azken orduko garestitzeak saihesteko.
2. Etxea Gabonetako apaingarriz janztea maite baduzu, zaindu ingurumena eta zeure segurtasuna:
Jarri zuhaitz artifizialak, urtetik urtera berriz erabiltzeko. Zuhaitz naturala erabiltzen baduzu, zaindu eta landatu ezazu berriz jaiak amaitutakoan.
Zentzuz aukeratu Gabonetako argiak: erosi kontsumo txikikoak; begiratu ea Europako CE marka daukaten, eta erreparatu ea barrurako edo kanporako diren.
Saiatu apaingarrietan material birziklagarriak
3. Planifikatu otorduak eta arreta jarri prezioen eboluzioari. Produktu batzuk izugarri garestitzen dira egun hauetan. Aurrez egin dezakezu erosketa eta jakiak izoztu, edo galdetu zeure buruari ea merezi duen horrenbeste ordaintzea. Tokian tokiko jakiak eta garaian garaikoak ere aukera ditzakezu.
4. Ondo aztertu txikientzako jostailuak eta bideojokoak:
Baztertu sexismoa eta pentsatu ea egokiak diren umearen adinerako.
Begiratu etiketa, erabilera-jarraibideak, segurtasun-oharrak, egiaztatu CE marka (“Europak onartua”).
Kontsultatu bideojokoetako PEGI (Pan European Game Information) sailkapeneko piktogramak, umeen heldutasun-mailarako desegokiak diren edukiak baztertzeko.
5. Erosketarekin gustura ez bazaude, gogoratu itzulketak egiteko modua diferentea dela, erosketa bera nola egin duzun:
Erosketa denda fisiko batean egin baduzu, aldez aurretik galdetu behar duzu zer irizpide duten itzulketak egiteko: ez dute zertan trukea onartu, dirua itzuli edo ordainetan bale bat eman.
Internet bidez erosten baduzu, gogoan izan 14 egun dituzula atzera egiteko eskubidea baliatzeko; alegia, produktua itzultzeko inolako zigorrik gabe eta azalpenik eman gabe. Produktu batzuekin, baina, ezin zara horretaz baliatu.
6. Gabon zaharretan saltsa ederra sortu nahi baduzu, egiaztatu kotilioiko jaietarako gaiek segurtasun-arauak betetzen dituztela eta pentsatu zer jende motari begira ari zaren. Piroteknia gustuko baduzu, erosi baimendutako dendetan, eta informatu zaitez zure udalerrian zer ordutan den zilegi halakoak botatzea. Begiratu etiketatzeari, segurtasunari eta erabilera-oharrei buruzko betekizunak, eta sailkapena ere bai, zer adinetan erabiltzeko diren egoki adierazten baitu:
I. motakoak: 12 urtetik gorakoak. Oso arrisku txikia duten produktuak.
II. motakoak: 16 urtetik gorakoak. Arrisku txikia.
III. motakoak: 18 urtetik gorakoak. Arrisku ertaina.
7. Zure eskubideek ez dute jai-egunik. Erabil itzazu:
Publizitatea loteslea da.
Dendetan, salgai guztien prezioak agerian egon behar dira, BEZa eta guzti.
Legezko bermea bi urtekoa da salgai berrietarako, eta urte batekoa, gutxienez, bigarren eskukoetarako.
Gorde tiketa: bermealdia noiz hasten den jakinaraziko dizu.
Begiratu ea denda kontsumo-arbitrajera atxikita dagoen: aparteko garantia da.
Zure eskubideak urratzen badituzte, jarri erreklamazioa.
Egilea:Kontsumobide